DOĞAN AKSAN:
Dilbilimci (D. 1929, İzmir – Ö. 2010, Ankara). Ankara Atatürk Lisesi (1948), Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü (1952) mezunu. Aynı fakülteye 1954’te asistan olarak girdi. 1958’de “Yabancı Dillerle Türkçe Arasında Anlam Benzerliği ve Alışverişi” başlıklı çalışmasıyla doktorasını verdi, 1964’te “Genel Dilbilim Yönünden Halk Etimolojisi ve Türkçedeki Örnekleri” başlıklı çalışmasıyla doçentliğe, 1972’de “Anlambilimi ve Türk Anlambilimi” adlı çalışmasıyla profesörlüğe yükseldi. Doktora çalışmaları öncesinde Alexander von Humbolt bursu ile Bonn Üniversitesi Dilbilim Enstitüsünde (1957-58) araştırmalar yapan Doğan Aksan, doktora sonrasında (1963) ve doçentlik sonrasında (1967) Frankfurt Üniversitesi Doğu Dilleri Kürsüsünde konuk öğretim üyesi olarak bulundu ve Türk dilbilimi dersleri verdi. 1957-58 arası Bonn Üniversitesi Genel Bilim Enstitüsünde öğretim üyeliği yaptı. 1996 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dilbilim Bölüm Başkanı iken emekli oluncaya değin hem kendi kurumundan olan hem de başka üniversitelerden gelen çok sayıda elemanın bilim uzmanlığı ve doktora çalışmalarında danışmanlık yaparak genç adayların yetişmesine yardımcı oldu.
Türk dili alanında yaptığı araştırmalarla tanındı. Türkiye’de, ilk kez Ankara Üniversitesi DTCF bünyesinde Türkçe Dilbilim Bölümünü kurdu. Gerek Türk Dil Kurumu yönetim kurulu üyesi ve dilbilgisi kolu başkanı olarak çeşitli yayınların ve etkinliklerin ortaya konmasında gerekse Ankara Üniversitesinde dilbilimin önce anabilim dalı (1982), sonra bölüm olarak düzenlenmesinde (1991) Doğan Aksan’ın payı büyüktür. Ayrıca her yıl yapılması gelenekselleşmiş olan ulusal dilbilim kurultaylarının toplanması düşüncesini de 1987’de Doğan Aksan ortaya attı ve bu yolla o tarihten bu yana Türkiye’de dilbilim alanında azımsanmayacak gelişmelere katkıda bulundu. Yurtdışında ise Sürekli Altaistik Konferansı (Permanent International Altaistic Conference), Uluslararası Onomastik Bilimleri Merkezi ve Uluslararası Anadili Eğitimi Örgütü (International Mother Tongue Education Network) kongrelerine katılarak Türk dilbilimin uluslararası düzeyde tanınmasına katkıda bulundu.
Şiir, yazı ve hikâyeleri Genç Kalemler, Evrim, Varlık, Her Hafta, Arayış, Doğancık, Türk Dili dergilerinde yer aldı. Dille ilgili çalışmalarında, dille kültürün bağlılığını anlattı. Çok sayıda makale yayımladı. Toplumların içinde yaşadıkları kültürel ortamın konuştukları dile nasıl yansıdığını açık bir şekilde ortaya koydu. Noam Chomsky’nin geliştirdiği dönüşüm, edim ve edinç gibi kavramları da yorumlayan Aksan Dil, Şu Büyülü Düzen… kitabında hayvanların dili, şiir dili gibi konulardaki tespitlerini de ortaya koydu.